Wrośniak różnobarwny - Trametes versicolor

Saprofit rosnący na pniach i pniakach drzew, często już wkrótce po ścięciu drzewa lub jego obumarciu. Powoduje białą zgniliznę drewna. Grzyb w Polsce uważany za niejadalny, jednak ceniony w wielu innych krajach. W internecie można natrafić informacje, że posiada właściwości lecznicze, przeciwnowotworowe, przeciwwirusowe, stosowany przy infekcji dróg oddechowych. Znalazłem stronę przedstawiającą ekstrakt z wyroślaka w kapsułkach, jego wpływ jest bardzo obszerny i obiecujący. „Medycyna ludowa”, którą stosowali nasi przodkowie mogła dawać znakomite efekty i powoli na nowo odkrywamy jej działanie ;].

Czubajka kania - Macrolepiota procera

Kania to bardzo przyjemny grzyb. Występuje pospolicie zazwyczaj na obrzeżach lasów, polanach leśnych i łąkach. Grzyb jadalny, zresztą bardzo smaczny. Zdecydowanie najbardziej podobna do kani jest Czubajka gwiaździsta (Macrolepiota konradii), która zazwyczaj nie jest odróżniany przez grzybiarzy i traktowana jest jako mniejsza Czubajka kania. Niektóre atlasy sugerują, że Czubajka gwiaździsta jest nawet smaczniejsza. Podobna także jest Kumulatka obszarpana (Chlorophyllum rhacodes) (dawniej nazywana czubajką czerwieniejącą) oraz Pieczarka leśna (Agaricus sylvaticus) i Czernidłak kołpakowaty (Coprinus comatus). Niestety bywają także pomyłki ze śmiertelnie trującym Muchomorem sromotnikowym (Amanita phalloides), warto dokładnie poznać oba te grzyby, ponieważ ewentualna pomyłka na pewno będzie tragiczna w skutkach. Najbardziej trafne określenie na kanie to chyba „leśne schabowe”. Można panierować i smażyć jak kotlet schabowy. Wysuszone wcześniej owocniki można maczać w mleku i smażyć a także dzięki silnemu aromatowi używać jako przyprawy.

Przepis na „kotlet” z kani:

Na kanie można znaleźć naprawdę sporo przepisów, ja opisze mój, który stosuje od lat. Do smażenia używamy tylko kapeluszy, trzon jest łykowaty – łatwo go usunąć wykręcając. Można wyciąć czubek bo bywa twardy, ale nie jest to jakaś zasada. Kapelusze obtaczamy z obu stron, we wcześniej przygotowanym roztrzepanym jajku, odpowiednio przyprawionym pieprzem i solą. Jeśli kania nie ma w pełni rozwiniętego owocnika, także można ją usmażyć lub jeśli nam się bardzo nie spieszy, można wstawić na jakiś czas do szklanki z wodą, powinna się otworzyć. Smażymy najlepiej na maśle aż grzyb dojedzie i się zarumieni. Wcinamy z chlebem.

Jeśli zbiory wyszły wyjątkowo owocnie można swobodnie kanie ususzyć, następnie pokruszyć i używać jako aromatycznej przyprawy. Tak przygotowane grzyby należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku.

Gąska mydlana - Tricholoma saponaceum

Wypisz wymaluj gąska zielonka. Wygląda praktycznie tak samo, tylko gdzie ten charakterystyczny kolor mocnej, toksycznej zieleni. Zamiast tego mamy kolor stonowany, szary może z bardzo delikatnym odcieniem zielonego. Ostatecznie też gąska ;]. Starsze owocniki z rudopomarańczowym odcieniem w okolicach środka kapelusza, przynajmniej w tym przypadku. Wyróżnia się kilka znacznie różniących się ubarwieniem odmian. Dla mnie zapach przyjemny, chociaż w niektórych atlasach piszą, że raczej nie koniecznie. Ponadto saponaceum oznacza „pachnący mydłem" i tak też powinien grzyb pachnieć. Smak słabo mączny do gorzkawego. Grzyb uznawany za niejadalny lub wręcz lekko trujący. Gatunki podobne to: Gąska czerwieniejąca (Tricholoma orirubens) i Monetnica maślana (Rhodocollybia butyracea), która ma jednak trzon nieco chudszy o specyficznym lekko pomaranczowym zabarwieniu. Pewne podobieństwo występuje także w stosunku do gąski ziemistej (Tricholoma terreum) oraz gąski tygrysowatej (Tricholoma pardinum).

Śmiertelnie trujące grzyby w Polsce

Dziwne że na taki spis nie można trafić z łatwością w Internecie. Być może moja lista najbardziej trujących grzybów w Polsce, nie jest ścisła i jakiegoś grzyba tu brakuje. Niektóre zapewne są na niewłaściwej pozycji, ale nie dysponowałem danymi co do ilości zawartej trucizny i sposobu jej działania. Wymienione grzyby mogą powodować śmiertelne zatrucia.

1. Muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides)
2. Muchomor jadowity (Amanita virosa)
3. Muchomor wiosenny (Amanita verna)
4. Hełmówka obrzeżona (Galerina marginata)
5. Zasłonak rudy (Cortinarius orellanus)
6. Zasłonak czerwony (Cortinarius rubellus)
7. Strzępiak ceglasty (Inocybe erubescens)
8. Strzępiak strzępiasty (Inocybe rimosa)
9. Strzępiak ziemisty (Inocybe geophylla)
10. Wieruszka zatokowata (Entoloma sinuatum)
11. Lejkówka liściowa (Clitocybe phyllophila)
12. Lejkówka odbielona (Clitocybe rivulosa)
13. Czubajeczka brązowoczerwonawa (Lepiota brunneoincarnata)
14. Gąska tygrysowata (Tricholoma pardinum)
15. Piestrzenica kasztanowata (Gyromitra esculenta)

Monetnica maślana - Rhodocollybia butyracea

Pieniążek maślany to grzyb bardzo zmienny pod względem barwy kapelusza. Jest to związane z zachłannością grzyba na wodę ;]. W okresie wilgotnym ciemnosiwy, rdzawobrązowy do czerwonobrązowego, natomiast w okresie suchym siwobiaławy do bladoochrowego. Brzeg kapelusza oraz garb są zazwyczaj ciemniejsze. Jest bardzo pospolity, rośnie od lata do później jesieni zarówno w lasach liściastych, jak i iglastych, przeważnie na kwaśnych glebach. Ze względu na duża zmienność monetnice można pomylić z gąską mydlaną (Tricholoma saponaceum var. Saponaceum). Grzyb jadalny (tylko kapelusze), ale raczej mało ceniony ze względu na łykowatość i niezbyt wyrazisty smak.

Gąsówka naga - Lepista nuda

Grzyb o bardzo ciekawym ubarwieniu. Występuje najczęściej na ściółce w lasach bukowych i świerkowych, ale czasami spotykana jest także na łąkach, czy nawet pryzmach kompostowych. Zazwyczaj owocniki pojawiają się późno, pod koniec sezony grzybowego, ale również można je spotkać wczesną wiosną. Miąższ Gąsówki jest fioletowy, później wyblakły o odcieniu fioletowym, jędrny, początkowo twardy, później miękki. O lekko grzybowo-owocowym zapachu i łagodnym smaku. Gąsówkę nagą można pomylić z Gąsówką dwubarwną (Lepista personata) oraz z Gąsówką brudną (Lepista sordida), która jest jednak dużo mniejsza od nagiej. Obie wymienione Gąsówki, są jadalne. Istnieje także możliwość pomyłki z niektórymi zasłonakami, z Zasłonakiem fioletowy (Cortinarius violaceus) czy Zasłonakiem wonnm (brodatym) (Cortinarius traganus). Zasłonaki jednak mają pajęczynowatą zasnówkę, pokrywającą blaszki za młodu a jej resztki pozostają potem w formie kłaczkowatej strefy pierścieniowej na trzonku. Blaszki zasłonaków dojrzewając przybierają barwę rdzawoczerwoną. Gąsówka naga to grzyb jadalny, jednak nie nadaje się do jedzenia na surowo (zawiera truciznę rozkładającą czerwone ciałka krwi, podczas zabiegów termicznych trucizna ta ulega rozkładowi). Od pewnego czasu grzyb ten jest uprawiany. W Internecie pojawia się coraz więcej ofert z zestawami do uprawy Gąsówki nagiej. Próbowałem Gąsówkę smażoną. Zarówno smak i zapach smażonych owocników jest niezwykle specyficzny, jednak mi podszedł średnio (przepis na smażoną Gąsówkę tutaj). Następnym razem będzie marynowanie.

Gąska ziemista - Tricholoma terreum

Gąska ta jest jadalna, ale uważana raczej za mało smaczną. Gąskę ziemistą można pomylić z trującymi gąskami: gąską tygrysowatą (Tricholoma pardinum), gąską mydlaną (Tricholoma saponaceumi), gąską pieprzną (Tricholoma virgatum) a także z jadalnymi: gąską srebrzystoszarą (Tricholoma argyraceum), gąską czerwieniejącą (Tricholoma orirubens), gąską niekształtną (Tricholoma portentosum) i gąską żółknącą (Tricholoma scalpturatum).

Lisówka pomarańczowa vs Pieprznik jadalny

Myślę że udało mi się wybrać odpowiednie okazy do porównania. Blaszki Lisówki pomarańczowej są gęstsze a sam grzyb jak i trzon nie jest tak masywny jak u Pieprznika jadalnego. Rzekł bym wręcz, że lisówka jest bardziej filigranowa. Kolor lisówki jest także nieco ciemniejszy i bardziej pomarańczowy w porównywaniu do kurki. Po lewej stronie to Pieprznik jadalny z prawej to Lisówka pomarańczowa.

Lisówka pomarańczowa - Hygrophoropsis aurantiaca

To chyba najbardziej podobny grzyb do pieprznika jadalnego. Tak patrze na lisówkę i myślę, że faktycznie można się pomylić, a tego byśmy nie chcieli ;]. Jedna z lokalnych nazw lisówki to właśnie fałszywa kurka. Lisówka pomarańczowa charakteryzuje się ciemniejszą, bardziej pomarańczową barwą, jej trzon zazwyczaj jest sporo cieńszy (owocniki kurki są bardziej masywne) i posiada gęstsze blaszki. Grzyb uważany za niejadalny. Tutaj porównanie lisówki pomarańczowej i pieprznika jadalnego.